کسي از خود نپرسيد چرا ايمان نيست!

 

 امنیت واژه غریبی نیست ، اما مبهم و توسعه نیافته . چراکه ملاحظات اخلاقی ، ارزش های معنوی ، اقتصاد و سیاست ، همه ، خود را در آن جای داده و هریک از دیدگاه خود تعریفی برای آن ارائه می دهند. باوجود تمام این تعاریف، آنچه واضح است و باید باشد ، محق بودن مردم به بهره مندی از امنیت است ؛ یعنی مصون ماندن از تعرض و تصرفِ بدون رضایت در جان و مال آنها و نفی هرگونه تبعیض در جامعه.

 

چنانکه قرآن کریم نیز ، "شهر مصون از امنیت" را از مثل ها و الگوهای قرآنی دانسته است : " و ضرب الله مثلا قریة کانت آمنة مطمئنة یأتیها و رزقها " 

 

اسلام هر نوع ایجاد وحشت و هراس در دل انسان ها را ظلم و تجاوزی بس بزرگ دانسته و بر آن "تعبیر جرم" بکار می برد؛ " لا ترعوا المسلم فان روعة المسلم ظلم عظیم" مسلمانان را نترسانید ، زیرا ایجاد وحشت در مسلمانان ظلمی بزرگ است.

آنچه در این میان حائز اهمیت است ، آن است که اسلام نه تنها در مورد جان و مال و حقوق و آزادی ها دایره ی امنیت مشخصی را معرفی می کند که شخصیت ، شرف و حیثیت را نیز در این تعریف قرار می دهد.

 

با مقدمه فوق نگاهی می اندازیم به اتفاقاتی که در یکسال گذشته رخ داده و چگونگی عملکرد مقام ها و دستگاههای مرتبط با آن ؛ 

 

اول : در طول سالیان اخیر اتفاقاتی عجیب روی داده است. سال گذشته ، روز روشن ، فردی در میدان کاج ، پیش روی چشم مردم و پلیس ! جان انسانی دیگر را گرفت؛ هر چند در آن ایام، جامعه ظاهراً برآشفت و فریاد وامصیبتا سر داد، اما حوادث ماههای آتی نشان داد اعتراض مردم نسبت به اینگونه اتفاقات ، مقطعی و در ظرف زمانی خودش، ابراز می گردد. در واقع این حواث نشان داد؛ جامعه ی ما ککش هم با چنین حوادثی نمیگزد!

 

امسال در یکی از پر رفت و آمد ترین خیابان های تهران، دو فرد موتورسوار که قصد تعرض به دختری جوان داشتند، باز هم در عدم حضور پلیس و نیروی انتظامی، با واکنش یک ایرانی ملبس به لباس روحانیت مواجه می شوند، اما، در جامعه ای که می خواهد با یک دست صدای غیرت بلند کند ، شیشه بر چشمانش می کنند و از مهلکه می گریزند.

 

اگر درنگ بر سیاست یک بام و دوهوای نهادهای امنیتی و مذهبی نسبت به موضوع "روحانی فداکار" با مسائلی چون "واقعه ی میدان کاج" و تلاس برای پیش کشیدن مسائل بی ارتباط با این جنایت و فراموشی اذهان از کم کاری برخی نهادها را به وقتی دیگر بسپاریم ، می بینیم که ؛ 

 

از این نمونه ها در گوشه کنار بسیارند، از تعرض به دانشجوی دختر مشهدی تا تجاوز به اعضای خانواده ای در خمینی شهر در یک حریم خصوصی ؛ و هنگامی که منتظر توضیح مسئول مربوطه می شویم، او آمار زنان خیابانی را مطرح می کند و درخواست مردم برای مبارزه با بدحجابی!(اتفاقا رسانه ای شدن موضوع خمینی شهر هم تنها برای اجرای طرح به اصطلاح مبارزه با بدحجابی است!!!!!)

 

اما آیا به واقع این رذائل اخلاقی تنها و تنها به علت بدحجابی به وجود می آید یا محصول یک بی تفاوتی چندین ساله است به مهمترین لازمه های ایجاد امنیت در جامعه.

 

دوم : در ميان علل و عوامل پيدايش بزهكاري و ارتكاب انحرافات اجتماعي، عامل فقر و مشكلات معيشتي و اقتصادي مهمترین نقش را ایفا می کند . عدم بضاعت و توان مالي خانواده ها در پاسخگويي به نيازهاي طبيعي و ضروري فرزندان مانند فراهم ساختن امكان ادامه تحصيل ، تأمين پوشاك متناسب با سليقه و روحيه آنان ، همچنین افزایش رویکرد به مادی گرایی، کجروی، بی عاطفه گی زمينه ساز بروز دل زدگي، سرخوردگي، ناراحتي هاي روحي، دل مشغولي، افسردگي و انزواطلبي را در فرزندان فراهم مي سازد. اين امر موجب مي شود تا اين افراد براي رفع مشكلات خود از طرق مستقيم و يا غيرمستقيم، به اقداماتي دست بزنند و خود درصدد حل مشكل خود برآيند. به دلیل آنکه عموماً راههای دسترسی یک شبه به آمال و آرزوهای افسانه مانند ، صحیح و درست نخواهد بود ، لذا بسياري از اين افراد براي رهايي از بند گرفتاري های متصور خود ، دست به ارتكاب اعمال ناشايست مي زنند.

 

از سوي ديگر، امروزه فشارها و مشكلات اقتصادي ، منجر به كم توجهي خانواده ها نسبت به نيازهاي جوانان، رفع مشكلات روحي و رواني و تربيت صحيح و شايسته آن ها گرديده است. 

 

هنگامي كه افراد نتوانند وسايل لازم را براي رسيدن به هدف هاي مورد نظر از سوی خانواده در اختيار داشته باشند و يا جامعه این وسایل را در اختيار ايشان قرار ندهد ، افراد اهداف و آرمان هاي موردنظر جامعه که در ممیزی های اجتماعی مورد استفاده قرار می گیرد را نمي توانند با پيروي از راه هاي مجاز تعقيب كنند، در نتیجه ، دزدي، فريب كاري، فساد، رشوه، و ارتكاب انواع جرايم در جامعه افزايش مي يابد. 

 

البته یکی از مهمترین عوامل بروز این معضل مهاجرت گسترده جمعیت و تشدید روند شهر نشینی ، همچنین تمرکز گسترده جمعیت شهری در چند شهر بزرگ و ساختار قطبی مراکز جمعیت شهری و عدم تعادل در توزیع جمعیت و امکانات در پهنه ی سرزمین می باشد . 

 

بنابراین نمود یافتن فقر و نابرابری پیش چشم جوانان در یک کشور نتیجه ای جز روی آوردن به طرق ناصواب برای دسترسی به زندگی افسانه ای در این دریای بی ساحل نخواهد داشت.

 

امام صادق (ع) در حديثي چنين فرمودند: «غنيً يحجزك عن الظلم، خير من فقر يحملك علي الاثم»، ثروتي كه تو را از ظلم و ستم باز دارد، بهتر از فقري است كه تو را به گناه و زشتي وادارد.

 

سوم : بررسی رشد اقتصادي ،توليد ناخالص داخلي ،ارزش پول ملي،صادرات ،نرخ تورم،نرخ سود بانکي، نرخ بيکاري ، نرخ جمعيت و  نرخ بي سوادی ، از مهمترین ویژگی ها برای بررسی توسعه يافتگي و توسعه نيافتگي یک کشور محسوب می شوند. مشکلات عظیمی که حل هریک از آنها موجب افزایش اعتماد ملی ، کارآمدی سیاستهای کلان کشور و توازن در توسعه منطقه ای می گردد.

 

مهمترین ویژگی سیاستگزاران و مجریان هم تسریع در حرکت رو به جلوی قطار توسعه یافتگی کشور است و باید از ابراز بهانه های حاشیه ای برای دور زدن پاسخگویی به این وظیفه خودداری کنند.

 

همانطور که بیان شد فقر و اقتصاد فشل مهمترین دلیل برای بروز بزه است . اقتصاد پویا ، توسعه ی دانایی محور ، تولید شغل را منجر می شود و همین توجه به اشتغال و کاهش تعداد بیکاران ، جرم را نیز کاهش می دهد . اگر به مسایل فرهنگی هم توجه شود ، پس از پویا سازی اقتصاد و توجه به تولید و اشتغال می توان مطمئن بود که فساد در حداقل شرایط بروز قرار می گیرد و امنیت به جامعه باز خواهد گشت. 

 

 باید به این نکته نیز توجه کرد که ثروتمندترين ملت‎ها سالم‎ترين آنها نيستند. در مقابل كشورهايي كه فاصله طبقاتي در آنها كم باشد، از سلامت بيشتري برخوردارند. از اين‎رو، وضع سياست‎هاي عادلانه در مورد توزيع درآمد، تجارت و ديگر عوامل سازنده مهمترين گام در تحقق عدالت اجتماعي و رفع فقر مي‎باشد و اين امر جز با نگاهي كلان و رويكردي جامع به تمامي ساختارهاي موجود در جامعه ميسر نمي‎گردد.

 

البته در این میان باید ضعف مدیریت شهری بالاخص در امر هدایت، هماهنگی ، نظارت و کنترل بر وضعیت فرهنگ شهر ها به عنوان مهمترین متولی شهر که ارتباط مستقیمی با شهروندان دارد ، را نیز مورد توجه قرار داد.

 

 

چهارم :  اظهار نظر برخی صاحبان تریبون ها که هر مسئله ای را به بروز بداخلاقی اجتماعی نسبت می دهند نیز تامل برانگیز است. توجه به دختران دوچرخه سواری که به فرموده ی امام جمعه مشهد ، با لباس کوتاه و تنگ ،  با ايمان پسر جوان چه  ها که نمی کند ، لااقل به همان اندازه دارای اهمیت هست که بیکاری و فقر در جامعه ، بروز اختلالات شديد در سيستم فکري، عصبي نوجوانان و جوانان ، ياس و سرخوردگي به دلیل عدم توجه به نیازهای آنها و در نتیجه عدم تعادل های اجتماعی، سیاسی و اقتصای ، که کم کم موانعی بزرگ پیش روی رشد اقتصاد کشور قرار می دهند و همین معضل جرم و جنایت را در جامعه افزایش می دهد. 

 

اینکه برخی آقایان فرموده اند در میهمانی خصوصی خمینی شهر ، خانم ها بدحجاب بوده اند هم جالب توجه است . شاید این سخن برای کاهش بار منفی افشای این جنایت در ذهن متدینین جامعه باشد ، اما به هر روی قابل تامل است ، اینکه هر فرد در محافل خصوصی اش هم حجاب کامل داشته باشد از آن هول حلیم هایی است که عاقبت به افتادن به دیگ منجر می شود. 

 

آنچه امروز در جامعه زیاد به آن توجه نمی شود امر به معروف و نهی از منکر است . قرآن کریم می فرماید: شما بهترین امت هستید به شرط آنکه نسبت به خوبیها و بدیها متعهد باشید، به خوبیها سفارش کنید و از بدیها جلوگیری کنید. این همان حرکت به سمت معنویت گرایی در جامعه است.

 

اما باید دقت داشت هر یک از عللی که در معنویت گرائی مؤثرند ،  اگر در جهت صحیح و درست عمل نشود قطعاً تبدیل به عاملی می شوند در معنویت گریزی و نتیجه معکوس گرفتن از آنها. 

 

پنجم : تهاجم فرهنگی یکی از مهمترین مشکلاتی است که جامعه متدین با آن روبروست  و می تواند در  گسترش معنویت گریزی و بی دینی یا بی توجهی نسبت به امور دین، نقشی مهم داشته باشد.  هدف عمده برنامه ریزان و عوامل این تهاجم  رواج فساد ، بی قیدی و لامذهبی در بین مردم خصوصاً نسل جوان است . گاهی هم با نفوذ در دین و ایجاد شبهات و وارونه جلوه دادن مسائل دینی و پنهان کردن حق و پوشاندن باطل در لباس حق به دنبال القای این نیت پلید خود به جوامع دیندار هستند ، که باید به دقت مورد توجه قرار گیرد . قرآن کریم می فرماید: «ولا تلبسوا الحق بالباطل وتکتموا الحقّ و أنتم تعلمون»؛ حق را به باطل می پوشانید تا حقیقت را پنهان سازید و حال آنکه به حقانیت آن واقف هستید (بقره/42). بنابراین باید توجه داشت که دشمن در پیشبرد اهداف شوم خویش همیشه در لباس باطل ظاهر نمیشود ، گاه با ایجاد شبهه و پوشاندن لباس حق بر باطل منویات خود را عرضه می کند. لذا عزیزانی که درد دین و اخلاق دارند و متولی این قضیه هستند باید بیش از پیش ، با هوشیاری و ظرافت دقیق جلوی پیشرفت اهداف دشمن را بگیرند تا جامعه از پیشروی به سوی انحراف از حق و انحراف از دین مصون بماند. 

 

بروز هر مفسده ای معلول علل فراوان است ، نمی توان بروز تمام معضلات کشور را به مشکلی نسبت داد که خود معلول بسیاری از اتفاقات و بی توجهی به مسائل دیگر می باشد . کشور از این رنج می برد که وزن مشکلات و تاثیر آنها بر معضلات فکری ، روانی ، اجتماعی و اقتصادی به خوبی مورد توجه قرار نمی گیرد و در این ترازوی اخلاق و معیشت ، گاه وزنه های کم وزن و وزین در مقابل هم قرار می گیرند و در نتیجه بازخورد آن در جامعه و نتایج حاصله چندان مطلوب نخواهد بود. 

 

توجه به وضعیت حجاب جامعه ، هم از لحاظ پوشش ظاهری و هم کلامی و رفتاری بسیار مهم است ، اما لازمه ی اینکه جامعه را بتوان به سوی اعتقاد عمیق و والای دینی رهنمون شد ، توجه به ایجاد یک زندگی آرام ، بی دغدغه و عادلانه براساس ظرفیت ها و داشته های هر فرد در آن می باشد. چراکه هر گاه فقر از دری بیاید دین از در دیگر بیرون می رود .

 

دوره ي ارزانيست...

دروغ از همه چيز ارزانتر...

و چه تخفيف ِ عجيبي خوردست قيمت هر انسان...

همه مردم شهر بانگ برداشته اند که چرا سيمان نيست...

و کسي از  خود نپرسيد که چرا ايمان نيست...

• منبع سایت جرس نوشته امیر حسام شهسواری