هند جای خالی ایران را با عراق و عربستان پر می کند

 دیپلماسی ایرانی: زمانی که موضوع بدهی های نفتی هند به ایران برای نخستین بار در اردیبهشت ماه به طور علنی مطرح شد، برخی پیش بینی کردند که هند نیز می تواند به نیکاراگوئه دیگری تبدیل شود که پس از 3 دهه به جای بدهی های نفتی خود به جمهوری اسلامی، پشم پیشنهاد می دهد. اما مقامات نفتی ایران معتقد بودند که با وجود فشار تحریم های بانکی، تهران و دهلی نو می توانند در مورد تعریف مکانیسمی برای پرداخت پول نفت به توافق برسند. مکانیسمی که بسیاری از کارشناسان غربی از جمله مقامات مقامات خزانه داری آمریکا دستیابی به آن را بسیار دشوار و نامحتمل توصیف کرده بودند.

ماجرای بدهی نفتی هند به ایران از زمانی آغاز شد که از زمستان گذشته بانک ایرانی آلمانی در هامبورگ با توجه به افزایش تحریم ها علیه جمهوری اسلامی از ارائه خدمات برای انتقال پول نفت به ایران خودداری کرد و به دنبال آن بانک ها در دیگر کشور ها نیز حاضر به ارائه این خدمات نشدند.

در همین حال مذاکران مقامات هند و ایران آغاز شد تا شاید راهی برای پرداخت بدهی های هند به ایران که امروز رقم رسمی آن بیش از 5 میلیارد دلار برآورد می شود؛ ایجاد شود. اما با توجه به تعلل آشکار طرف هندی این مذاکرات تا کنون به نتیجه نرسیده و هشدار دیرهنگام شرکت ملی نفت ایران به پالایشگاه های هندی نیز نتایج مورد نظر تهران را به همراه نداشته است. برخی مقامات از جمله محمد خطیبی، نماینده ایران در اوپک بر این باورند که با توجه به رقابت ایران با عربستان و سودجویی ریاض در مجادله نفتی تهران و دهلی نو، صادرات نفت ایران به هند باید با وجود تحریم ها اداکه داشته باشد. اما این در شرایطی است که اخیرا اخبارمتعددی در زمینه رایزنی مقامات نفتی هند با عربستان در خصوص افزایش صادرات نفتی منتشر شده و حتی خبر امضاء قرارداد برای واردات نفت از کویت نیز به طور رسمی اعلام شده است.

گزارش‌ها حاکی از آن است که هند در راستای تنوع بخشی برای تامین منابع انرژی برای نخستین باز از کویت نفت وارد می کند. در چنین شرایطی ایران به پالایشگاه های هند هشدار داد که در صورت پرداخت نشدن بدهی های احتمال متوقف شدن صادرات در ماه آگوست وجود دارد . هشداری که با وجود تلاش برخی مقامات برای محافظه کاری و ملایم کردن لحن آن، نه تنها هند به تکاپو برای پرداخت بدهی ها وا نداشت، بلکه موجب شد دهلی نو در برابر ایران قد علم کند.

به گزارش خبرگزاری رویترز در حال حاضر استراتژی میان مدت هند بر مبنای این راهکار تعریف شده است که نفت بیشتری از عربستان سعودی و عراق وارد کند تا جای خالی صادرات نفتی ایران در ماه آگوست پر شود. به این ترتیب دهلی نو فرصت خواهد داشت تا به دنبال منابع دیگر برای تامین انرژی مورد نیاز برای اقتصاد رو به پیشرفت خود باشد.

این در حالی است که برای نخستین بار نام عراق به عنوان تامین کننده منابع نفت برای هند مطرح می شود و این در حالی است که تهران روابط نزدیکی با دولت نوری المالکی در عراق دارد.

پیش از این جمهوری اسلامی تصور می کرد که تنها عربستان به دنبال استفاده از سلاح نفت در رقابت با ایران است اما اکنون از عراق به عنوان منبعی نام برده می شود که هند قصد دارد کمبود منابع ناشی از توقف صادرات نفت از ایران را از طریق آن جبران کند.

گفتنی است در چند ماه اخیر مقامات آمریکایی نیز در محافل خصوصی از تلاش برای ترغیب عربستان به منظور افزایش صادرات نفت به هند و چین خبر داده بودند تا از این طریق این کشور ها بهانه ای برای همکاری با جمهوری اسلامی نداشته باشند. اما در حال حاضر به نظر می رسد ایالات متحده با استفاده از نفوذ خود در عراق نیز توانسته مقامات نفتی این کشور را برای صادرات به هند مجاب کنند. به گمان شماری از تحلیلگران تامین منابع نفت برای هند توسط عربستان به تنش ها میان تهران و ریاض دامن می زند و از سوی دیگر عراق نیز که هم اکنون با موضوع باقی ماندن یا خروج نیرو های آمریکایی دست و پنجه نرم می کند، موضوع دیگری را به نگرانی های تهران در مورد بغداد اضافه می کند. به گزارش رویترز مقامات شرکت ملی نفت عربستان تایید کرده اند که 3 پالایشگاه بزرگ هند تا کنون برای افزایش واردات نفت درخواست داده اند.

این در حالی است که علاوه بر اعربستان و عراق، موضوع افزایش واردات از امارات متحده عربی و کویت نیز مطرح است. در عین حال شماری از کارشناسان بر این باورند که پالایشگاه های کوچکتر هند می توانند در دراز مدت روی واردات نفت از آمریکای لاتین حساب کنند.

گزارش‌ها حاکی از آن است که شرکت ریلاینس، که اداره کننده شماری از پالایشگاه ها در سطح جهان است، پس از اینکه در سال 2010 به دنبال فشار تحریم ها واردات از ایران را متوقف کرد، حجم واردات از ونزوئلا و کلومبیا را افزایش داد. این در حالی است که برزیل نیز می تواند به تامین منابع مورد نیاز هند کمک کند.

به گزارش خبرگزاری فرانسه تا کنون 2 پالایشگاه بزرگ هند شامل اسار اویل و هندوستان پترولیوم تایید کرده اند که در ماه آگوست از ایران وادات نفت نخواهند داشت. هرچند محسن قمصری، مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران می گوید هنوز تصمیم قطعی در این زمینه اتخاذ نشده اما سخنگوی دو پالایشگاه نفتی هند به صراحت اعلام کرده اند که جای خالی نفت ایران را با عربستان و عراق و کویت و امارات پر خواهند کرد. خبرگزاری فرانسه به نقل از ویکتور شام، تحلیگر بازار انرژی در سنگاپور ادعا می کند که در صورت متوقف شدن صادرات نفتی ایران به هند، تاثیر شگرفی بر قیمت ها در بازار مشاهده نخواهد شد.

به گفته وی هند بدون دردسر زیاد منایع دیگری برای واردات نفت پیدا می کند و پالایشگاه های این کشور بدون نفت ایران شرایط بحرانی را تجربه نخواهند کرد. به بیان بهتر هند که به دنبال کسب کرسی دائم شورای امنیت امنیت است با کنار گذاشتن گزینه ایران در تامین انرژی حمایت بیشتر ایالات متحده نه تنها در تخقق بخشیدن به این هدف ، بلکه همکاری های هسته ای را نیز از آن خود کرد و در مقابل ایران، علاوه بر از دست دادن یک مشتری نفتی، با چشم اندازی مبهم در وصول دست کم 5 میلیارد دلار طلب نفتی از هند رو برو است.